Mantelzorgbeleid op het werk zorgt voor minder ziekteverzuim en personeelsverloop

Eén op de vijf werknemers is mantelzorger. Naast hun job, die voor hen belangrijk is en hun veerkracht vergroot, nemen zij diverse zorg- en ondersteunende taken op. De druk op de schouders van werkende mantelzorgers valt echter niet te onderschatten. ​ Mantelzorgers die onvoldoende steun ervaren, geraken overbelast en worden ziek. Zo wordt de kost van het ziekteverzuim bij mantelzorgers geschat op 0,6 miljoen euro per dag, of 219 miljoen euro op jaarbasis. Nochtans willen mantelzorgers graag aan de slag blijven. Naar aanleiding van de Dag van de Mantelzorger op 23 juni roepen het Vlaams Expertisepunt Mantelzorg en de mantelzorgverenigingen daarom op om in de eerste plaats op de werkvloer aandacht te hebben voor deze groeiende groep werkende mantelzorgers, hen een gezicht te geven maar ook zorg te dragen voor deze werknemers met behulp van een doordacht mantelzorgvriendelijk personeelsbeleid. ​

Meer zorg met minder

Eén op vijf werknemers is mantelzorger¹. Zij nemen, naast hun job, diverse zorgtaken op voor familie, vrienden, buren of kennissen. De tijd die ze hieraan besteden, loopt vaak snel op: een derde van de mantelzorgers besteedt meer dan 10 uur per week aan deze taken. Alle uren die mantelzorgers aan hulp spenderen, staan gelijk aan 121 000 voltijdse jobs.

De personeelstekorten in de zorg in combinatie met de toenemende vergrijzing zal het aantal mantelzorgers alleen maar doen groeien en de druk verhogen. In een tijd waarin het risico op burn-out sowieso al hoog ligt, is het noodzakelijk om ook op de werkvloer, werknemers zo goed mogelijk in deze maatschappelijk waardevolle rol te ondersteunen.

Mantelzorgbeleid op het werk

Het Vlaams Expertisepunt Mantelzorg en zes mantelzorgverenigingen (Coponcho, Liever Thuis LM vzw, Mantelzorgnetwerk vzw, OKRA-ZORGRECHT, Samana vzw, Steunpunt Mantelzorg vzw) pleiten voor een grootschalige implementatie van een personeelsbeleid afgestemd op de werkende mantelzorger. Uit studies² blijkt dat een mantelzorgvriendelijk personeelsbeleid ​ het ziekteverzuim verlaagt, een troef is in de war on talent en een win-win situatie creëert voor werkgever en werknemer. Zo blijkt uit onderzoek³ dat het ondersteunen van een werkende mantelzorger een positief effect heeft op de loyaliteit (93% van de ondervraagde mantelzorgers die werken), het engagement en de productiviteit van werknemers (85%). ​

Hilde Weckhuysen, stafmedewerker Mantelzorgnetwerk: ​

“Momenteel vallen werkende mantelzorgers vaak uit door de zorgbelasting. Zij vallen dan terug op de ziekteverzekering. In een eerder onderzoek werd de kost hiervan geraamd op maar liefst 0,6 miljoen euro per dag⁴. Dit bedrag kan beter geïnvesteerd worden in preventieve en ondersteunende maatregelen om het thema mantelzorg meer bespreekbaar te maken op de werkvloer en ​ mantelzorgers voor deze rol erkenning te geven en hen de nodige ondersteuning te bieden om de dagelijkse combinatie werk en mantelzorg te blijven realiseren. ​ Het is bewezen dat werkgevers die werk maken van maatregelen die de combinatiestress van mantelzorgers verlaagt, diverse positieve effecten ervaren⁵. Hun medewerkers voelen zich gewaardeerd en er is minder personeelsverloop en ziekteverzuim.”

Dat onderstreept ook Lode Godderis, CEO van de Belgische Dienst voor Preventie en Bescherming IDEWE:

“Mantelzorgvriendelijk personeelsbeleid loont voor werknemer maar ook voor werkgever. Mantelzorgers die ondersteund worden op de werkvloer en op begrip kunnen rekenen van de werkgever zijn loyaler, wat hun motivatie om goed te presteren, verhoogt. Werknemers kunnen anderzijds door het werk hun gedachten verzetten en ze voelen zich minder geïsoleerd dankzij de collega’s.”

Elementen van een mantelzorgvriendelijke personeelsbeleid

Het is als bedrijf belangrijk om te erkennen dat een substantieel deel van je werknemers mantelzorgers kunnen zijn. Een gunstig klimaat creëren in de organisatie of onderneming is een groeiproces en begint vaak al bij kleine ingrepen. Zo is het belangrijk om in de eerste plaats een cultuur van bespreekbaarheid te creëren. Mantelzorgers hebben behoefte aan veiligheid om hun situatie aan te kaarten. Bedrijven kunnen zelf bepalen welke concrete maatregelen ze uitwerken en kunnen hierin bijgestaan worden door de mantelzorgverenigingen.

Naar aanleiding van Dag Van De Mantelzorger lanceert Maria Middelares een medewerkersbevraging, om te weten met welke behoeften ze in de ontwikkeling van hun mantelzorgvriendelijk personeelsbeleid best rekening houden. “Onze medewerkers geven elke dag het beste van zichzelf om onze patiënten de best mogelijke zorg te bieden. Voor een deel van hen stoppen de zorgtaken niet als ze naar huis gaan, omdat ze daar mogelijk ​ zorgen voor een ziek of hulpbehoevend familielid,” zegt Herbert Lecomte, directeur personeel en administratie Maria Middelares.

“We willen op basis van de bevraging een beleid opstellen dat zich richt op de bespreekbaarheid van mantelzorg en maatregelen bevat op maat van medewerkers die een mantelzorgrol op zich nemen. Deze maatregelen bevatten niet alleen mogelijke verlofstelsels, maar ook andere initiatieven om de draagkracht en zelfzorg van de mantelzorger te versterken. Veel van onze mantelzorgers blijven namelijk graag aan de slag omdat het hen ​ de kans geeft om hun aandacht wat te verdelen. We willen dit onderwerp dan ook zo breed mogelijk bekijken in samenwerking met het Vlaams Expertisepunt Mantelzorg en de zes mantelzorgverenigingen.”

Webinars

Om zo veel mogelijk bedrijven te sensibiliseren, organiseren de mantelzorgverenigingen diverse webinars voor HR specialisten rond dit thema. Momenteel zijn er in Vlaanderen zo’n 25 ​ bedrijven, uit zowel de social profit, non-profit en profit sector, in een traject gestapt of hebben nu reeds de intentie om een mantelzorgbeleid op de werkvloer te implementeren.

Mantelzorgnetwerk begeleidt bedrijven naar een mantelzorgvriendelijker personeelsbeleid. Zowel het informatiegesprek als het begeleidingstraject zijn tot eind 2024 gratis.

Meer info: https://mantelzorgnetwerk.com/mantelzorgvriendelijkondernemen

#dahadikeffenodig

De verhoogde bewustwording voor dit thema kadert in de bredere campagne “dahadikeffenodig”. ​ Hiermee zetten het Vlaams Expertisepunt Mantelzorg en de zes erkende mantelzorgverenigingen, het belang van mantelzorg in de kijker, met een focus op mantelzorgers zelf, maar ook naar het brede publiek, ondernemingen, scholen en zorgprofessionals. Met de steun van de Vlaamse overheid en in lijn met het Vlaams mantelzorgplan, geeft #dahadikeffenodig concrete voorbeelden en tips om mantelzorgers te herkennen en erkennen.

https://mantelzorgnetwerk.com/mantelzorgvriendelijkondernemen

Perscontact

Hilde Weckhuysen, stafmedewerker Mantelzorgnetwerk

hweckhuysen@samenferm.be

0470 29 11 16

_{1 Onderzoek van Vanderleyden & Callens, 2012}

_{2 Yeandle et al. 2006}

_{3 Employer Business Benefits Survey van Carers UK, 2013}

_{4 Onderzoek van Desmedt et al. (2016) ​ https://documentserver.uhasselt.be/handle/1942/21765}

_{5 ​ Employer Business Benefits Survey van Carers UK, 2013}