1 op de 3 kwetsbare ouderen heeft geen enkele natuurlijke tand meer
Woonzorggroep Orelia rolt project uit om mondgezondheid bij ouderen te verbeteren
15 maart 2023
Een op de drie kwetsbare ouderen heeft geen enkele natuurlijke tand meer. Bovendien kampt drie op de vier met tandbederf. Dat blijkt uit cijfers van het Vlaams Instituut Mondgezondheid. En dat heeft impact op de levenskwaliteit van die ouderen: gaande van ondervoeding over sociaal isolement tot zelfs longontsteking. Daarom ging Orelia afgelopen zomer van start met een pilootproject rond mondzorg. Volgens de woonzorggroep staan zowel ouderen als zorgverleners te weinig stil bij het belang van tandverzorging. Op 20 maart – de Dag van de Mondgezondheid – vraagt Orelia dan ook extra aandacht voor deze onderbelichte problematiek.
Mondproblemen zijn de meest voorkomende gezondheidsproblemen ter wereld: 3,5 miljoen mensen hebben er mee te maken. In België kampen vooral oudere mensen met problemen aan hun tanden, zeker zodra ze niet langer in staat zijn om volledig onafhankelijk te leven. Uit cijfers van het Vlaams Instituut Mondgezondheid blijkt dat deze kwetsbare ouderen gemiddeld twee tanden met tandbederf in hun mond hebben. Eén op de drie ouderen heeft ook last van parodontitis, een ernstige chronische ontsteking van het tandvlees of kaakbot.
Onder de oudere generatie heerts er bovendien een minder sterke ‘traditie’ op vlak van mondverzorging. Velen beseffen niet hoe belangrijk het is om hun gebit of gebitsprothese goed te verzorgen, en daardoor krijgen ze vaak infecties in de mond. Met alle gevolgen van dien. Ouderen eten daardoor minder goed, communiceren slechter of laten zo bacteriën in hun mond opstapelen die ziektes veroorzaken in de rest van het lichaam. Een dagelijks ingebakken tandenpoetsmoment is zeker voor ouderen dus geen overbodige luxe.
Voorkomen in plaats van genezen
Ook zorgverleners onderschatten vandaag nog te vaak het belang van een gezonde mond. Bovendien bestaan er heel wat misverstanden over het onderhoud van gebitsprotheses. Zo wordt vaak vergeten om de prothese ’s nachts uit te nemen en te reinigen. Nochtans is dat noodzakelijk om de groei van bacteriën tegen te gaan.
“Te vaak kijken we vandaag naar het zorgteam in woonzorgcentra om de verschillende gezondheidsproblemen van ouderen op te vangen. Maar we mogen niet uit het oog verliezen om gezondheidsproblemen – waar mogelijk – te voorkomen. Mondverzorging is een sleutel tot een gezond en gelukkiger leven omdat het mensen in staat stelt te voldoen aan een aantal basisbehoeften. Daarom is het essentieel dat zorgmedewerkers weet hoe belangrijk het is om voor de mond te zorgen, en hoe ze dat het beste doen.” – Peter Musch, directeur Orelia Ter Beuken
Mondzorg als volwaardig onderdeel van de basiszorg
Als woonzorgorganisatie en uitbater van 17 woonzorgcentra in België wil Orelia harder inzetten op mondzorg als een volwaardig onderdeel van de basiszorg. Daarom startte de organisatie in de zomer van 2022 met een pilootproject waarbij logopedisten de bewoners, hun familie en de zorgkundigen informeren en sensibiliseren over het belang van een gezonde mond. Ook komen ze met concrete tips om de mond van iedereen zo gezond mogelijk te houden.
“Vanuit mijn eigen ervaring als logopediste bij ouderen heb ik helaas al een paar schrijnende situaties meegemaakt van mensen wier gebit volledig ontstoken was bijvoorbeeld. Daarom was ik ook zo gemotiveerd om samen met het hele zorgteam een mondzorgproject op te zetten in ons woonzorgcentrum. Mondzorg hoeft niet complex te zijn, met een paar simpele tools en handelingen kan je ieders mond gezond houden. Typisch bij ouderen is bijvoorbeeld dat ze vaak last hebben van bacteriële aanslag op de tong. Om die tong proper te houden, gebruiken we tongschrapers. We zijn nog niet zo lang bezig met dit project, maar ik zie al veel vooruitgang. De collega’s en onze residenten zijn zich intussen meer en meer bewust van hoe belangrijk het is om je gebit gezond te houden.” – Lotte Niveau, logopediste Orelia
Hoe ziet dat mondzorgbeleid er concreet uit? In de eerste plaats zet Orelia in op sensibilisering rond een goede mondgezondheid. De logopedisten organiseren bijvoorbeeld infosessies om het zorgpersoneel, maar ook de bewoners zelf en de familie te informeren over het belang van mondzorg.
Ten tweede brengen de logopedisten van elke bewoner in kaart hoeveel natuurlijke tanden ze hebben, of ze een gedeeltelijke of volledige gebitsprothese hebben, en of er al bepaalde problemen zijn in de mond. Daarvoor gaan ze letterlijk in de mond van de mensen gaan kijken. Zo krijgen alle bewoners een ‘mondstatus’ als vast onderdeel in hun dossier. Die vormt de leidraad voor de zorg- en verpleegkundigen om bij de dagelijkse verzorging de mond van iedereen op maat gezond te houden.
Nu dit pilootproject goed loopt, kijkt Orelia al naar de toekomst. Het is de bedoeling om op termijn in alle woonzorgcentra een mondzorgbeleid uit te rollen. De kennis die de voorbije maanden tijdens het pilootproject is opgedaan, vormt de basis voor dit brede mondzorgproject.
Perscontact