1 op de 4 bestaande kunstenorganisaties met sluiting bedreigd

Grote onrust bij de Vlaamse en Brusselse kunstenorganisaties, nadat vorige week brieven met voorlopige subsidieadviezen voor de komende vijf of tien jaar in de bus vielen. Eén op de vier bestaande organisaties dreigt haar subsidie te verliezen. Zij kregen een negatief advies of een positief advies “buiten budget”, waardoor ze ondanks een positief advies toch nog zonder budget kunnen eindigen. De organisaties die wel nog Vlaamse subsidies zouden krijgen, 64 procent van de aanvragers, zouden het met gemiddeld 16 procent minder moeten doen dan gevraagd, op basis van wat vandaag voorzien is in de Vlaamse begroting. 

Dat blijkt uit een analyse van het overleg kunstenorganisaties (oKo), dat het merendeel van de voorlopige adviezen verzamelde en analyseerde. Alle kunstorganisaties samen trappen daarom vandaag de campagne #ambitieuzerdandit af. Daarmee willen de kunstorganisaties de Vlaams minister-president herinneren aan zijn engagement om extra geld voor de professionele kunsten te vinden.

 “75 procent van de aanvragen kreeg een positief voorlopig advies. 64 procent binnen budget, 11 procent buiten budget. Zonder extra budget dreigen veel kunstorganisaties, die staan te popelen om herop te bouwen na de coronapandemie in een afbouw- of sluitingsscenario terecht te komen. Dat zou haaks staan op de positieve evaluaties van de commissies en op de appreciatie van het publiek. De Vlaming omarmt kunst en cultuur meer dan ooit. Ons publiek miste cultuur enorm tijdens de pandemie. Zonder extra budget komt de sector onder zware druk, moeten we internationaal grote stappen terugzetten, gaat meerstemmigheid verloren, is tewerkstelling bedreigd en wordt experimenteren bijzonder lastig.” - Leen Laconte, directeur overleg kunstenorganisaties (oKo)
 

Concreet zou één op de vier kunstorganisaties die vandaag subsidies krijgen, die in 2023 niet meer krijgen. Het gaat bijvoorbeeld om Toneelhuis, Ictus, Needcompany en Z33. De helft van die organisaties werkt nu aan een repliek en hoopt alsnog op een positief voorlopig advies. Voor de andere helft is het bang afwachten. Zij kregen wel een positieve voorlopige beoordeling, maar ze pasten niet in de budgetpuzzel die de commissies moesten leggen. De organisaties met voorlopig advies “positief buiten budget” kunnen nog worden gehonoreerd door de landschapscommissie – maar die commissie kan slechts 4,5 miljoen euro toekennen tegenover de 22,4 miljoen euro die de organisaties “positief buiten budget” samen aanvroegen.

Gemiddeld één derde van werkingsmiddelen via subsidies

Gemiddeld zijn de Vlaamse subsidies goed voor 37 procent van de inkomsten van een kunstenorganisatie. De overige 63 procent komt uit eigen inkomsten zoals zaalverhuur, sponsoring en horeca. Als de Vlaamse Regering geen extra budget vindt, dan zullen de kunstenorganisaties zelf bijkomende inkomsten moeten zoeken, maar dat is voor de meeste organisaties verre van evident in de nasleep van de coronapandemie. 

“De voorbije periode is de aanvullende financiering teruggevallen. Er was minder spreiding, zowel in binnen- als in buitenland. Sponsordeals blijven achterwege. Zaalverhuur en horeca-inkomsten zijn nog steeds niet op peil. Herstel neemt zeker drie tot vier jaar in beslag. Voor de meeste organisaties is het onhaalbaar om daarbovenop ook nog extra budget te vinden tegen 2023.” - Leen Laconte, directeur overleg kunstenorganisaties (oKo)
 

38 miljoen euro nodig, bovenop voorziene 175 miljoen euro

Het overleg kunstenorganisaties (oKo) becijferde dat 38 miljoen euro extra budget nodig is, bovenop de 175 miljoen euro die nu voorzien is. Het grootste deel van het extra budget moet volgens oKo dienen voor koopkrachtherstel: 20,6 miljoen euro is nodig om enerzijds gestegen kosten te compenseren en anderzijds besparingen en niet doorgevoerde indexeringen recht te zetten. Alleen zo kan het aanbod op peil blijven. De resterende 17,5 miljoen euro vragen de kunstenorganisaties om de beleidsambities en inhaalbewegingen uit de visienota Kunsten van minister van Cultuur Jan Jambon gedeeltelijk te financieren, bovenop de eigen inkomsten van organisaties.

“In welk licht we de cijfers van onze analyse ook bekijken, het probleem blijft een ontoereikend budget bij de start van deze subsidieronde. Extra budget is nodig om de sector te laten herademen, het aanbod weer op peil te brengen en te houden, de koopkracht te herstellen en onze Vlaamse kunst en cultuur ook in de toekomst te laten schitteren.” - Leen Laconte, directeur overleg kunstenorganisaties (oKo)
 

De Vlaamse Regering toonde zich al bereid om op zoek te gaan naar extra middelen. Dat stemt de kunstenorganisaties hoopvol, maar de tijd dringt. Begin mei start de landschapscommissie aan haar opdracht en eind juni maakt de Vlaamse Regering haar finale subsidiebeslissingen bekend. Tot die tijd willen de kunstenorganisaties verenigd in oKo met één stem spreken en opkomen voor extra budget, om gevreesde ontslagen, sluitingen en een terugval van de kunstensector alsnog te vermijden. 

"Er is bij de kunstenorganisaties een zeer grote gedrevenheid om het beter dan ooit te doen. Het publiek miste de kunsten tijdens corona: de verbinding, de troost, de verbeelding. In crisis word je je nog meer bewust van je sterkte, wat je betekent voor mensen. Op die kracht willen we de komende jaren nog meer inzetten.  Voor sommige organisaties hangt hun voortbestaan af van dat extra budget, voor allemaal de volle realisatie van mooie plannen. Want er is een grote nood aan cultureel welzijn, daarom willen we dit samen doen, met iedereen die kunst en cultuur belangrijk vindt. Met de campagne #ambitieuzerdandit verenigen we rond de sterke nood aan cultuur en onze vraag aan de Vlaamse Regering om extra budget vrij te maken zodat we onze plannen kunnen uitvoeren.” – Leen Laconte, overleg kunstenorganisaties (oKo)

-----------------------------------

Contactinformatie voor journalisten: 

Leen Laconte, 0498 19 44 92, [email protected] 

Voor contact met organisaties die willen getuigen, neem gerust contact op met Leen Laconte.

-----------------------------------

Overleg Kunstenorganisaties (oKo) is de belangenbehartiger, werkgeversfederatie en netwerkorganisatie van professionele kunstenorganisaties in Vlaanderen en Brussel. Meer dan 240 leden die zich toeleggen op de creatie, de productie, de spreiding, ondersteuning van of die bijdragen tot de participatie aan kunst zijn verenigd in oKo. Ze zijn actief binnen diverse disciplines en werkvormen: audiovisuele kunsten, beeldende kunsten, kunsteducatie, muziek, podiumkunsten en sociaal-artistiek werk. De leden hebben allen een stem in de algemene vergadering, vinden elkaar in disciplinaire werkgroepen, en zijn vanuit die werkgroepen, vertegenwoordigd in het bestuursorgaan. Door zich te verenigen in het oKo-netwerk, willen de organisaties samen opkomen voor een belangrijke positie van de kunsten in onze hedendaagse samenleving. Ze wisselen informatie uit en delen kennis over zowat alle aspecten van de artistieke en zakelijke bedrijfsvoering. Gezamenlijk nemen ze standpunten in om correcte werk- en arbeidsvoorwaarden, een goed kunstenbeleid en een gunstig sociaal klimaat te bewerkstelligen.