Architect, vijfde snelst groeiende vrij beroep

Dag van de architectuur - Bijna 1 op de 10 vrije beroepers in België is architect. Tussen 2014 en 2018 groeide het aantal architecten dat in ons land actief is in vrij beroep met 7,11%. Daarmee zijn de architecten het vijfde snelst groeiende vrij beroep in België. Dat blijkt uit een analyse van hr-dienstverlener Acerta op basis van de cijfers over architecten van het Rijksinstituut voor de Sociale Verzekeringen van Zelfstandige Ondernemers (RSVZ) naar aanleiding van de dag van de architectuur. In twee op de drie gevallen is de architect een man. En de gemiddelde leeftijd om zich als zelfstandige architect te vestigen is 28 jaar.

Architecten top 5 groeiende vrije beroepen, bijna 1 op de 10 is architect

Van de ongeveer 1 miljoen zelfstandigen in België, oefent een derde een vrij beroep uit en daarvan is bijna 1 op de 10 (9,25%) architect. Van die laatste categorie noteerde het Rijksinstituut voor de Sociale Verzekeringen van Zelfstandige Ondernemers (RSVZ) van 2014 naar 2018 een toename met 7,11%. Daarmee staan de architecten wat groei betreft op de vijfde plaats, na de nog veel sneller groeiende groep van consultants en paramedici en de landmeters en dierenartsen.

Vervrouwelijking maar nog altijd bijna 2/3 mannen

In 2018 telde het RSVZ 5.263 vrouwelijke architecten, tegenover 8.915 mannelijke, een verhouding van 37,12% op 62,88%. Een verhouding dus die nog fel doorweegt naar de mannelijke kant, maar de inhaalbeweging door vrouwen is wel ingezet: in 2014 was 34% van de zelfstandige architecten vrouw, naar de 37% in 2018 is dat een verbetering met bijna 16%. Met de vervrouwelijking van hun beroep – een snellere groei van het aantal vrouwen vs. mannen –, zijn de architecten trouwens geen uitzondering. Voor alle vrije beroepen samen ligt de verhouding man-vrouw voor 2018 op 53% mannen en 46,9% vrouwen.

Niet elke architect is een zelfstandige

Ook al vereist het beroep van architect een specifieke opleiding en permanente vorming, de drempel om het beroep als zelfstandige uit te oefenen blijft blijkbaar voldoende laag, valt af te leiden uit de groei. 

“Als de bouw floreert, wordt het (vrije) beroep van architect als vanzelf aantrekkelijker. Een gunstiger wetgevend kader voor de vrije beroepen helpt ook: sinds de aangepaste insolventiewetgeving van 1 mei 2018 bijvoorbeeld, kunnen ook vrije beroepers in geval van faillissement een beroep doen op beschermingsprocedures.”
Els Schellens, Director Operations Starters en Zelfstandigen

Toch zeggen de cijfers over architecten in vrij beroep niet alles over de architecten in het algemeen. Niet elke architect is immers een zelfstandige.

“Architecten kunnen natuurlijk ook in loondienst aan de slag zijn en die groep zien we uiteraard niet in de cijfers van het RSVZ. Een van de factoren om wel of niet te kiezen voor zelfstandigheid is het evenwicht werk-privé, een factor die traditioneel vooral de instap van vrouwen beïnvloedt. Met groepspraktijken allerhande wordt al een poging ondernomen om dat evenwicht eerder mogelijk te maken. Dat zou een verdere vervrouwelijking van de vrije beroepen in het algemeen en van de vrouwelijke zelfstandige architecten in het bijzonder een duw in de rug kunnen geven.”
Els Schellens

Inkomenskloof man/vrouw van 30%

Gemiddeld ligt het jaarinkomen van een vrouwelijke architect 30% lager dan van haar mannelijke collega’s.

“Inkomen en prestaties zijn bij zelfstandigen direct gelinkt. Gemiddeld 30% minder verdienen kan een eenvoudige verklaring hebben: minder werken, betekent een lager inkomen. Werken vrouwelijke architecten minder? Dat zou best kunnen. Algemeen op de arbeidsmarkt zien we ouderschapsverlof, deeltijds werken, tijdskrediet enzovoort eerder bij vrouwen dan bij mannen voorkomen. Er is geen reden waarom dat onder architecten anders zou zijn. Valt de loonkloof, of een deel ervan, niet te verklaren door minder werken, dan zou de enige andere verklaring zijn dat vrouwelijke architecten tegen een lager tarief hun prestaties leveren dan hun mannelijke collega’s.”
Els Schellens

Architect begint er al aan op 28 jaar

De gemiddelde leeftijd waarop een architect met zijn zelfstandige activiteit start is 28 jaar. Voor een vijfjarige studie gevolgd door een verplichte tweejarige stage is dat vrij snel. Terwijl bijvoorbeeld zelfstandige consultants ervoor opteren om eerst wat ervaring op te doen, waardoor de gemiddelde startleeftijd bij hen op 39 jaar ligt, wagen architecten de sprong naar zelfstandigheid dus al veel eerder en dat is in 2018 niet anders dan in de jaren ervoor. 

^{Over de cijfers 
De verzamelde gegevens zijn gebaseerd op de werkelijke data van de Rijksinstituut voor de Sociale Verzekeringen van Zelfstandige Ondernemers (RSVZ).} 

^{Over ACERTA 
ACERTA is als hr-dienstengroep in België gespecialiseerd in het advies, de informatisering en de verwerking van administratieve processen rond loonverwerking, sociale zekerheid, kinderbijslag, vestigingsformaliteiten en de professionalisering van het hr-beleid. De groep ondersteunt ondernemers en organisaties in elke groeifase en bij elk hr-proces. De kracht van mensen, daar draait het om bij ACERTA. ACERTA wil zijn mensen optimaal inzetten om zo het menselijk kapitaal van ondernemingen te optimaliseren. Daarbij is ACERTA een partner voor starters, zelfstandigen en vrije beroepen, kmo’s en hr-professionals in privéondernemingen en overheidsinstellingen.}

^{ACERTA telt meer dan 1400 medewerkers, verdeeld over 28 kantoren in Vlaanderen, Brussel en Wallonië. De groep kende in 2017 een omzet van ruim 172 miljoen euro. Meer dan 1 starter op 5 passeert effectief langs ACERTA’s ondernemingsloketten. De groep beheert het statuut van 1 zelfstandige op 3 en 1 organisatie op 4 maakt gebruik van haar hr- en/of payrolloplossingen.}