Boektopia bindt met opmerkelijk aanbod de strijd aan tegen leesachterstand bij kinderen en jongeren

Donderdag 13 oktober 2022. Boektopia, de boekenbeurs die van 29 oktober tot 6 november plaatsvindt in Kortijk Xpo, bindt de strijd aan tegen de leesachterstand bij kinderen en jongeren. Dat doet het boekevenement met een specifiek aanbod voor de jeugd in een speciaal daarvoor ingerichte hal. Zo is er een heus ‘voorleesbos’ met daarin doorlopend voorleessessies en zijn er tal van doe-activiteiten en voorstellingen met bekende experten en jeugdauteurs zoals Marc De Bel, An Swartenbroekx of de bekende schrijversmuis Geronimo Stilton. Die focus op jeugdboeken is meer dan ooit nodig, klinkt het bij Boektopia. In 10 jaar tijd zijn er ruim 1 miljoen minder kinderboeken en strips over de toonbank gegaan, tonen recente cijfers van marktonderzoeksbureau GfK. “Kinderen lezen steeds minder boeken en dat mogen we niet zomaar laten gebeuren. We vinden het onze morele plicht ons steentje bij te dragen om de leesachterstand bij jongeren weg te werken”, zegt Jo Dupré van Boektopia. “Op Boektopia kunnen kinderen spelenderwijs kennismaken met boeken. Het is op die manier dat ze de liefde voor lezen zullen ontdekken. We kunnen niet alle heil verwachten van het onderwijs of de overheid alleen. Ook de uitgevers spelen een fundamentele rol om kinderen en jongeren weer aan het lezen te krijgen”. Pedagoog Pedro De Bruyckere is dit initiatief zeer genegen: “Begrijpend lezen is essentieel om mee te draaien in onze samenleving, ook in een digitale tijd. Dus elk initiatief dat hier op inzet, is meer dan welkom”.

Dat het niet goed gaat met de leesvaardigheid van de Vlaamse jongeren is een publiek geheim. We bengelen met Vlaanderen al geruime tijd onderaan de Europese ranglijsten. Al jaren gaat de trend in dalende lijn en de kentering is zeker nog niet ingezet. Ook met de boekenverkoop gaat het niet bijster goed. En dat is nog zacht uitgedrukt.

Kinderen lezen steeds minder: ruim 1 miljoen kinderboeken minder verkocht in 10 jaar tijd

Volgens de meest recente cijfers (op basis van gegevens van het marktonderzoeksbureau GfK België) is de boekenverkoop in de eerste 9 maanden van 2022 met 4,6% gedaald tegenover dezelfde periode vorig jaar. De daling is zichtbaar over alle genres heen, maar het sterkst bij non-fictie, kinderboeken en strips. Als die trend zich verder doorzet, stevenen we af op 3 miljoen minder verkochte boeken ten opzichte van 10 jaar geleden. Een daling van 20%.

Grootste slachtoffers van die dalende verkoop zijn de kinderboeken en strips. Ondanks een lichte heropleving tijdens de coronapandemie, zien de cijfers er allesbehalve rooskleurig uit. Dit voorjaar ging de verkoop van kinderenboeken er met 6% op achteruit. De verwachting is dat er het laatste decennium zomaar eventjes 1.100.000 minder kinderboeken en strips over de toonbank zullen gegaan zijn.

“Dat is een cijfer om van te duizelen en waar we oprecht iets aan willen doen. Je kan niet vroeg genoeg beginnen om de liefde voor taal over te brengen. Zelfs peuters kan je al taalgevoelig maken met de juiste boekjes of spelletjes. Met een uitgekiend programma en een speciaal daarvoor voorziene hal met onder meer een ‘voorleesbos’ willen we iedereen weer aan het lezen krijgen”, zegt Jo Dupré van Boektopia.

Een ander opvallend element is dat het aandeel Nederlandstalige boeken blijft dalen (opnieuw -9%) en dat lezen in het Engels blijft stijgen (+27%): 82% van de verkochte boeken dit jaar waren Nederlandstalig; 5 jaar geleden was dit nog 92%. Eind dit jaar zullen er naar alle waarschijnlijkheid bijna 5 miljoen minder verkochte Nederlandstalige boeken zijn. Een daling van 30% in 10 jaar tijd.

Steentje bijdragen

Met het ‘Leesoffensief’ (een breed samenwerkingsverband tussen de Vlaamse overheid en tal van instellingen) en de campagne ‘Vrienden voor het lezen’ worden er al pogingen gedaan om het tij te keren en om over 10 jaar opnieuw aansluiting te vinden bij de top-5 landen met de beste leesvaardigheid. Boektopia wil met zijn evenement in Kortrijk Xpo graag meewerken om dat doel te bereiken.

“Door van lezen een beleving te maken, door een grote variëteit aan activiteiten rond boeken en onderwerpen, door nieuwe werelden te laten ontdekken, door de Vlaming de mogelijkheid te bieden al die Vlaamse, Nederlandse en (mooi vertaalde) internationale auteurs te ontmoeten, willen we de bezoekers onderdompelen in de wondere wereld van lezen en literatuur”, aldus nog Jo Dupré van Boektopia.

“We kunnen niet genoeg benadrukken hoe belangrijk lezen in onze maatschappij is. En we mogen dan wel constant online zijn en veel korte berichten lezen op Facebook en Twitter, maar dat is goed, maar tegelijk zeker niet hetzelfde als geconcentreerd een langere tekst lezen en daar de essentie uithalen. Dat is waar het om draait: begrijpend lezen is essentieel om mee te draaien in onze samenleving, ook in een digitale tijd. Dus elk initiatief dat hier op inzet, is meer dan welkom”, zegt Pedro De Bruyckere, pedagoog en onderzoeker Arteveldehogeschool Gent.

Meer gezinnen met kinderen op Boektopia dan op Boekenbeurs

Dat families met kinderen zich reeds aangetrokken voelen tot Boektopia, bleek vorig jaar al tijdens de eerste mini-editie. Toen vonden in vergelijking met de Boekenbeurs in Antwerpen meer families met kinderen de weg naar Boektopia. Tegelijk bleek nadien uit een uitgebreide enquête bij meer dan 1200 bezoekers dat ze dit heel positief vonden en dat men dit beschouwde als dé motivator om te gaan lezen.

Luisteren, lezen en spelen: greep uit het programma

Tal van jeugdauteurs en specialisten tekenen present met één doel: via beleving kinderen en jongeren leren ontdekken hoe plezierig een goed boek lezen wel kan zijn.

Zo is er een vertelmoment met de bekende jeugdschrijver Marc De Bel die zijn nieuwe boek zal voorstellen. Isabelle Gielen, een specialiste in beginnende geletterdheid, weet op welke manier je een kind het leren van letters kan aanreiken. Dat doet ze met een letterboek dat niet uitgaat van het alfabet, maar van de manier waarop kinderen met klanken omgaan. De beroemde schrijversmuis Geronimo Stilton bestaat 20 jaar en dat wordt uitgebreid gevierd op Boektopia. En An Swartenbroekx stelt haar nieuwste boek ‘Duupje 3’ voor (samen met Dieter Steenhaut) tijdens een interview met Herman Verbruggen. Daarnaast kunnen kinderen en jongeren ook kennismaken met Meg Rosoff (internationaal topauteur), Mark Tijsmans, Warre Borgmans, Merel Eyckerman, Wim Opbrouck, Ann Dooms, Marijke Umans, Sylvia Vanden Heede, Thé Tjong-Khing en vele anderen.

Boektopia besteedt tenslotte ook extra aandacht aan de zogenaamde young adults (YA), met een speciale YA-dag ( op vrijdag 4 november) met onder meer de Nederlandse auteurs Cis Meijer, Margje Woodrow en Elvin Post die allemaal komen signeren. Een silent disco in samenwerking met MNM sluit de YA-dag af.

^{Over Boektopia}

^{Boektopia is een initiatief van Borgerhoff & Lamberigts, Clavis, Daphne, Lannoo, Pelckmans Uitgevers, Standaard Uitgeverij, VBK Uitgeversgroep en Yoyo Books. Ook GAU (Groep Algemene Uitgevers) sluit zich aan als stem van de kleinere uitgeverijen en boekendistributeurs. Het evenement loop van van 29 oktober tot 6 november in Kortijk Xpo. In de toekomst komen er evenementen over heel Vlaanderen waar je boeken kan kopen. Het hele programma en alle praktische details zijn te vinden op www.boektopia.be}

^Perscontact

^{Jo Dupré, woordvoerder Boektopia, 0478 24 25 26, [email protected]}

^{Gunter Huyghe, pr-consultant Bepublic, 0495 79 73 96, [email protected]}