In één jaar drie keer meer klachten over reclame

De Jury voor Ethische Praktijken inzake Reclame (JEP) heeft in 2024 drie keer meer klachten binnengekregen. Het aantal klachten liep het voorbije jaar op tot maar liefst 257. Dat wijst op een steeds kritischere blik op reclame van consumenten, die steeds vlotter de weg naar de JEP vinden. “Alle wijzigingen vanuit de JEP werden door de adverteerder vrijwillig nageleefd”, zegt JEP-secretaris Sofie Dejager. “Dat bewijst dat het systeem van zelfregulering werkt.”

De Jury voor Ethische Praktijken inzake Reclame werd opgericht in 1974 door de Raad voor Reclame vzw en is het zelfdisciplinaire orgaan van de reclamesector in België met als taak te waken over het correcte en eerlijke karakter van reclameboodschappen. Volgens het jaarverslag 2024 behandelde de JEP 257 klachten, vooral afkomstig van consumenten.

Door de naamsbekendheid van de JEP te vergroten, krijgen consumenten steeds beter de mogelijkheid om hun stem te laten horen en te reageren op campagnes die zij als onethisch of misleidend beschouwen.

“De verdrievoudiging van het aantal klachten toont aan dat consumenten de weg naar de JEP steeds beter weten te vinden. Dat is onder meer te danken aan een campagne die we in januari gevoerd hebben. Mensen weten nu waar ze hun stem kunnen laten horen en reageren op campagnes die zij als onethisch of misleidend beschouwen. Het bevestigt ook dat ethische reclame een onderwerp is dat leeft bij het brede publiek.” Sofie Dejager, secretaris JEP

Zelfregulering werkt

In 29% van de gevallen is door de JEP aan de makers een aanpassing of stopzetting van de reclame gevraagd. Opmerkelijk: alle gevraagde wijzigingen werden vrijwillig nageleefd door de adverteerders. ​ ​

“Zelfregulering biedt een flexibele en effectieve manier om de snel evoluerende uitdagingen van de reclame-industrie aan te pakken, zonder de noodzaak van zware administratieve lasten.” Marc Frederix, voorzitter Raad voor Reclame

^{(Lees verder onder de foto)}

Ondanks de stijging in klachten blijkt uit de cijfers dat de overgrote meerderheid van de reclame-uitingen conform de regelgeving is. In 64% van de gevallen werden geen opmerkingen geformuleerd.

“Ook als een klacht onterecht is ingediend, is die zeker nuttig. Consumenten ervaren dat hun stem en zorgen gehoord worden, wat het vertrouwen stimuleert. Kritisch naar reclame kijken draagt bij aan een dynamisch en verantwoordelijk reclamelandschap – iets waar zowel de consument, de producent als de reclamemaker wel bij vaart.” Sofie Dejager, secretaris JEP

Correcte informatie

Misleiding is de meest voorkomende bezorgdheid van consumenten, goed voor 27% van de klachten. Daarnaast waren thema’s als sociale verantwoordelijkheid (zoals discriminatie en kleinering of inspelen op angst) en fatsoen belangrijke criteria.

“Consumenten hebben niet alleen aandacht voor correcte informatie, maar ook voor de ethische aspecten van reclame. Als reclamemakers relevant en geloofwaardig willen blijven, houden ze daar dus rekening mee.” Marc Frederix, voorzitter Raad voor Reclame

Nood aan toezicht

De meeste dossiers (over sommige campagnes werden meerdere klachten ingediend) hadden voornamelijk betrekking op digitale kanalen zoals sociale media en websites, gevolgd door televisie en radio. Terwijl digitale reclame het grootste aandeel in de klachten had, blijven ook traditionele media zoals televisie en radio een belangrijk aandachtspunt voor consumenten. De verschuiving naar digitale platforms weerspiegelt de evolutie van het medialandschap en onderstreept de noodzaak van toezicht op online reclame.

“Het is zeker niet zo dat de consument kritischer naar de ene of de andere sector kijkt. De sectoren waarvoor reclame werd gemaakt waar het publiek vragen over had, waren uiteenlopend. De meeste klachten betroffen hoofzakelijk advertenties voor telecom en voeding, maar we zien dat alle sectoren kritisch worden bekeken.” Sofie Dejager, secretaris JEP

De JEP blijft zich inzetten voor eerlijke en ethische reclame en moedigt adverteerders aan om gebruik te maken van de mogelijkheid tot voorafgaand advies, een preventief instrument dat in 2024 minder werd benut. Dit kan helpen om mogelijke klachten en correcties te vermijden.

Het volledige jaarverslag

Perscontacten