Opinie - 'Bedrijven missen zélf de trein van e-commerce'

Belgische bedrijven wachten nog te veel af tot de overheid de barrières voor e-commerce wegneemt. Hoog tijd dat ze zelf ook aan de slag gaan. Want buitenlandse concurrenten nemen door als eerste te komen, ook het grootste deel van de koek.

_{Door Frederik Debrabander, Senior manager bij Accenture en Steven Muylle, professor digitale strategie bij Vlerick Business School}

Tussen januari en maart van dit jaar deden de Belgen 21,4 miljoen aankopen online, volgens de recentste cijfers van de sectorfederatie BeCommerce. Het toont nog maar eens aan dat we fervente online-shoppers zijn. Maar als je kijkt waar we onze inkopen doen, is dat voor driekwart bij een buitenlands bedrijf. Bol.com, Coolblue, Amazon of een andere buitenlandse speler. Wij Belgen zijn dan wel niet de grootste chauvinisten, toch voelen velen zich daar oncomfortabel bij. De bestelwagens staan bij wijze van spreken net over de grens te wachten om uw product bij uw voordeur af te leveren. En de Belgische economie mist alle inkomsten van uw aankoop.

Zeker B2B-bedrijven (business-to-business) missen in België een grote kans. We hebben wel genoeg vertrouwen om onze boeken of elektronica online te bestellen, maar blijkbaar ligt dat anders wanneer we als bedrijf gaan aankloppen bij een leverancier. Wat B2B-bedrijven vaak vergeten, is dat hun potentiële klanten na de uren ook gewone consumenten zijn. Zij stellen bij een bestelling in naam van hun bedrijf geen andere verwachtingen dan in hun rol als consument. Maar op dat vlak is België nog een woestijn: de B2B-transacties verlopen in België nog veel te vaak met klassieke bestelbonnen.

België scoort nochtans goed als het gaat om connectiviteit, internetgebruik en integratie van digitale technologieën. Dat bleek onlangs nog uit de officiële ‘Digital Economy and Society Index’ van de Europese Unie. We zijn dus duidelijk klaar voor e-commerce. Waarom komt het dan niet van de grond? Omdat er eerst wetgevend werk nodig is, zeggen veel ondernemers. Onder meer Fernand Huts, CEO van Katoen Natie, pleitte daarvoor. En ja, natuurlijk moet de regering de logistieke arbeid faciliteren en andere barrières wegnemen, maar de bedrijven hebben zélf een verantwoordelijkheid. En die nemen ze nu nog onvoldoende: elk bedrijf kan zijn rol spelen in het digitaliseren van zijn stukje van de ketting.

Je hoort het vaak van ondernemers die in Silicon Valley zijn geweest: daar raken ze ervan overtuigd dat e-commerce en digitalisering noodzakelijk zijn als ze willen vermijden dat ze binnen vijf jaar failliet gaan. Maar wat is dan de volgende, concrete stap? Dan blijft het vaak stil. Nochtans is het een haalbare stap, zolang je de gouden regel volgt: ‘Think big, start small, scale/fail fast.’ Groot denken. Klein beginnen. Snel stoppen als iets niet werkt, en snel uitbreiden als iets wél werkt.

Webshop
Hoe je dat in de praktijk moet brengen? Door e-commerce breder te zien dan het openen van een webshop. Je kan de digitale technologieën gebruiken om te kijken naar de primaire vraag van de consumenten bij je klant. Een eenvoudig voorbeeld zijn de sociale media, waarmee je makkelijk kan monitoren wat de klant verwacht. En je kan ze ook zelf inzetten om consumenten uit te leggen wat jouw bedrijf aflevert aan zijn klanten, en welke consumentenproducten er gebruik van maken. Solvay doet dat bijvoorbeeld goed, door uit te pakken met consumentgerichte sites over de microvezels die helpen om je lichaamswarmte te regelen, en die zij verkopen aan kledingproducenten.

De digitale technologie creëert ook een nieuw businessmodel met personaliseerbare dienstverlening. Slimme sensoren in een professionele koffiemachine, bijvoorbeeld, leveren een schat aan data waar horecabazen graag voor betalen. Of vormen de basis voor een app waarmee consumenten hun favoriete koffie kunnen bestellen. De mogelijkheden zijn eindeloos, maar bedrijven moeten de sprong durven te wagen. 

Zit het in onze natuur om af te wachten tot de buitenlandse concurrenten met de creatieve ideeën aan de slag gaan? Door als eerste te komen nemen zij ook het grootste deel van de koek. En als je er dan als Belgisch bedrijf je wagonnetje aan wil haken, ben je niet meer dan een klein radertje in de geldmachine van een grote, buitenlandse speler. Hoog tijd dat de Belgische bedrijven in hun sector zelf het laken naar zich toe trekken.