Opinie - 'Een verplicht en uniform internetdiploma is minstens even belangrijk als een zwembrevet'
3 november 2015
De Nederlandse Cyber Security Raad stuurde een opvallend advies naar de Nederlandse regering: zorg ervoor dat elk kind een internetdiploma haalt. Aan zo'n diploma is ook in Vlaanderen nood. Meer zelfs: het is minstens zo belangrijk als het zwembrevet of de Grote Verkeerstoets. Internetwijsheid is essentieel in deze digitale wereld.
Door Martine Tempels, voorzitster van het STEM-platform en van CoderDojo Belgium
Een foto of video op Snapchat is nooit écht weg: het blijft voor veel mensen moeilijk om te geloven. Want net dat is het principe van de populaire app: een foto of een filmpje versturen waarnaar de ontvanger maximaal tien seconden kan blijven kijken. In de zopas geüpdatete privacyvoorwaarden van Snapchat staat zelfs expliciet dat het de foto's en filmpjes langer kan gebruiken.
Het maakt duidelijk hoe belangrijk en actueel het pleidooi van de Nationale Cyber Security Raad in Nederland is. Al wie na 1987 is geboren, groeide op in een digitaal tijdperk. Voor de digital natives zijn veel toepassingen zo vanzelfsprekend dat ze niet meer stilstaan bij de risico's. Digitaal bewustzijn is essentieel, en het onderwijs heeft daar een belangrijke taak in. We staan in Vlaanderen minder ver dan in Nederland op dat vlak: daar bestaan websites en browsers waarlangs je kinderen veilig kunt laten surfen.
Veilige wachtwoorden, de gevaren van phishing, de gevolgen voor je privacy: het zijn elementen waar je kinderen al van jongs af aan op moet wijzen. Ketnet, Child Focus en de basisscholen doen op dat vlak al heel goed werk in Vlaanderen, maar het pleidooi in Nederland houdt steek: door een internetdiploma te verplichten, maak je de competenties uniform voor iedereen. Zo bepaal je als overheid de norm, want het grootste deel van de onderwijzers is zelf niet opgegroeid in het digitale tijdperk.
Een verplicht en uniform internetdiploma zou in Vlaanderen dan ook een goede zaak zijn. Want je kinderen weghouden van het internet, dat is geen optie meer. Je leert hen ook niet omgaan met de gevaren van het verkeer door ze van de straat te houden. Vergelijk het dus gerust met de Grote Verkeerstoets voor kinderen van het vijfde leerjaar: het internet is voor de kinderen van nu even bekend terrein als het verkeer.
Toch mogen we niet de fout maken om het internetdiploma te vergelijken met het rijbewijs. Het moet verder gaan dan het aanleren van vaardigheden, want in vergelijking met het verkeer evolueert het internet en de bijbehorende technologie veel en veel sneller. Er is ook kennis nodig van de basisconcepten erachter: wat is het internet, hoe is dat opgebouwd, wat is informatie, wat is een toepassing? Op die manier geef je ze oordelingsvermogen. Ze leren begrijpen wat er met je Snapchat-filmpjes gebeurt, of waarom je maar beter nadenkt voor je iets deelt.
Het advies van de Cyber Security Raad in Nederland heeft het nog over een ander stokpaardje van mij: het tekort aan opgeleide cyberspecialisten. Ook daar rust een uitdaging voor het onderwijs. Wie nu informatica wil gaan studeren aan de universiteit, heeft dat vak in het middelbaar nog nooit gehad. Stel je eens voor dat je aan hogere wiskunde begint zonder kennismaking in het middelbaar. Het gevolg is dat te weinig mensen aan zo'n opleiding beginnen. En dat terwijl de arbeidsmarkt smeekt om technologisch geschoolde mensen. De communicatieafdeling heeft mensen nodig met digitale communicatieskills, het financieel departement draait op informatici, salesmensen werken met customer relationship management (crm), en noem maar op. Door het digitale tijdperk ook diep in het onderwijs te laten doordringen, pakken we die uitdagingen bij de wortel aan.
