Steeds meer bedrijven kiezen voor vrijwillig ontslagvoorstel

Meer en meer Belgische bedrijven werken aan vrijwillige ontslagrondes tijdens een herstructurering om de corona-impact op te vangen. Tot deze conclusie komt LHH, een wereldwijde speler in talent- en loopbaanbegeleiding. In Duitsland overwoog één op de vijf grote bedrijven voor corona een vrijwillig ontslag, vandaag is dat bij één op de drie het geval. Die trend bereikt ook ons land. Bedrijven besparen al snel 10.000 euro per ontslagen werknemer, hoewel werknemers die vrijwillig vertrekken tot maximaal 2 keer hun opzegvergoeding uitgekeerd krijgen.

Uit cijfers van Statbel blijkt dat vorig jaar - voor corona - al 20% meer mensen vrijwillig vertrokken bij hun werkgever dan twee jaar geleden. LHH ziet de populariteit van de vrijwillige ontslagrondes nu ook na corona stijgen bij bedrijven die door de crisis de tering naar de nering moeten zetten en forse herstructureringen plannen. Waar bedrijven vroeger de kostprijs van een gedwongen ontslagronde vlot op tafel legden, zoeken vandaag veel bedrijfsleiders naar goedkopere alternatieven, weet de HR-dienstverlener. Maar naast kostprijs, is ook het beschermen van een goed imago als werkgever, de employer branding, nu prioriteit.

“De aarzeling om naar een gedwongen ontslagronde te grijpen, heeft te maken met de schaarste op de arbeidsmarkt. Veel bedrijven moeten in één beweging snoeien in het aantal medewerkers én tegelijk veelgevraagde profielen aantrekken – of minstens aan boord houden. Een negatieve sfeer van enkele jaren, met lange opzegperiodes, kunnen ze dan missen als kiespijn, want dat maakt hen minder aantrekkelijk als werkgever."

Filip De Pooter, country manager van talent- en loopbaanexpert LHH.

Lagere kost van vrijwillig ontslag

Door medewerkers een aantrekkelijk aanbod te doen om zelf vrijwillig te vertrekken, hopen ondernemingen gedwongen ontslagen zoveel mogelijk te vermijden. LHH berekende dat het kostenplaatje bij zo’n gedwongen collectief ontslag al snel minstens 10% hoger ligt dan bij een vrijwillig ontslag.

“Financieel valt een collectief ontslag voor bedrijven duurder uit. Bij een collectieve ontslagronde moeten ondernemingen het verplichte sociaal plan bekostigen. Bij vrijwillige ontslagrondes is dat niet het geval. Het prijskaartje bij een collectief ontslag valt al snel 10.000 euro hoger uit per werknemer. Als je dan 100 mensen moet ontslaan en er kiezen er 30 voor vrijwillig ontslag, dan bespaart een onderneming al snel 300.000 euro.".

Filip De Pooter, country manager van talent- en loopbaanexpert LHH.

Bovendien kunnen vrijwillige ontslagrondes veel sneller verlopen. En hoe sneller werknemers van de payroll weg zijn, des te meer cash er in de onderneming kan blijven. Dat is zeker van belang wanneer door de coronacrisis bestellingen plots wegvallen en de toekomst onduidelijk is.

Al langer populair in Duitsland

In Duitsland zijn vrijwillige vertrekrondes vandaag al sterk ingeburgerd. Voor de coronacrisis organiseerde al één op de drie grote bedrijven een vrijwillige ontslagronde vooraleer een gedwongen ontslagronde te starten en een sociaal plan te onderhandelen. Deze praktijk lijkt nu dus ook naar ons land te komen.

“Dat de coronacrisis wereldwijd en gelijktijdig toeslaat, maakt ook dat multinationals gelijkaardige ontslagregelingen uitrollen in alle landen waar ze actief zijn. De stijgende populariteit die we bij ons zien, is daardoor ook ten dele te verklaren”, zegt Filip De Pooter van LHH.

Filip De Pooter, country manager van talent- en loopbaanexpert LHH.

De balans voor de vertrekkende werknemer

Vrijwillige ontslagen hebben ook voordelen voor de werknemer die vrijwillig vertrekt. Een vrijwillige ontslagronde is doorgaans het resultaat van een goed sociaal overleg. Wie vrijwillig ontslag neemt, krijgt een premie. Die ontslagpremie ligt meestal tussen 140 en 200 procent van de opzegvergoeding. Wie zeker is van een sterke positie op de arbeidsmarkt, kiest eieren voor z’n geld en stapt -met een mooie bonus op zak- over naar een nieuwe werkgever. Maar er is ook een nadeel: duurt het toch langer dan voorzien om een nieuwe job te vinden, dan krijg je geen werkloosheidsuitkering in de eerste periode, want bij een vrijwillig vertrek wordt de overeenkomst beëindigd “in onderling akkoord”.

“Het systeem van vrijwillig vertrek met aantrekkelijke premies is vooral in trek bij werknemers met hoge werkzekerheid. Hoogopgeleid, of in een knelpuntberoep. Maar eigenlijk ook voor iedereen die een nieuwe uitdaging wenst aan te gaan zoals een zelfstandig ondernemerschap. Dat zien wij ook regelmatig gebeuren.”

Filip De Pooter, country manager van talent- en loopbaanexpert LHH.