Totaalverbod gokreclame pakt verslaving niet aan maar straft Belgische media, sportclubs en consument

Op 16 december 2022 werd door Minister Van Quickenborne in een persbericht aangekondigd dat de federale regering een KB had gefinaliseerd dat reclame voor kansspelen drastisch aan banden zou leggen. Het persbericht spreekt van een totaalverbod - met enkele beperkte uitzonderingen - waarvoor enkele studies worden geciteerd die het verbod moeten onderbouwen.

Nochtans is dat niet wat die studies zeggen. In de regel kwam men net tot de vaststelling dat een totaalverbod daarentegen niet de beste oplossing is aangezien dat het illegaal en niet-gecontroleerd aanbod in de hand werkt.[1]

Dat is ook het advies van de eigen Kansspelcommissie, de regulator van de sector. De commissie die door de federale overheid is opgericht, heeft onder meer als taak de bescherming van de Belgische spelers te waarborgen. De Kansspelcommissie heeft in persberichten verklaard dat het bestaande vergunningsbeleid voor legale aanbieders tot voorbeeld dient in het buitenland, maar dat het echte probleem ligt in de tsunami van illegale aanbieders en aanbieders die de regels die gokverslaving moeten tegengaan, niet respecteren. Deze gokmaffia moet worden aangepakt, maar niet door legale aanbieders de mogelijkheid te ontzeggen om te adverteren.

De Kansspelcommissie heeft in april 2022 al aangegeven geen voorstander te zijn van een voorstel tot aanscherping van de reclamebeperkingen, maar dat deze, in plaats van in de vorm van een algeheel verbod op reclame voor toegestane kansspelen, vooral gericht zouden moeten zijn op de meest kwetsbare groepen en op beperking van de hoeveelheid reclame. ​ Ze riep de regering op om toe te werken naar een regelgevend kader dat in overleg met de verschillende spelers wordt ingevuld om te komen tot zelfregulering en co-regulering zoals in andere sectoren.

Het advies van de Kansspelcommissie werd niet gevolgd. Alle betrokken actoren – gaande van de Belgische media over de sportfederaties en de legale operatoren tot en met één van de regeringspartijen toe – werden van elk overleg uitgesloten. Zelfs niet nadat ook de Europese Commissie ernstige vragen had bij de onderbouw van een totaalverbod in België en de efficiëntie ervan in de strijd tegen gokverslaving. Een totaal reclameverbod maakt een actief preventie -en sensibiliseringsbeleid naar risicogroepen onmogelijk.

Het KB is dus zonder overleg tot stand gekomen. Het werd zelfs niet geagendeerd op de Ministerraad in een poging om te veel verzet te vermijden. Het was tekenend dat tot drie keer toe één van de regeringspartijen heeft aangegeven dat er helemaal nog geen definitief akkoord is over het totaalverbod.

De impact op de consument is desastreus

De impact op de Belgische consument is intussen desastreus. Het reclameverbod op klassieke media zal leiden tot een overload aan online reclame aangezien die nauwelijks aan banden kan worden gelegd. ​ En net online wordt de consument het meest geconfronteerd met een overvloed aan illegale aanbieders. De Kansspelcommissie heeft in 2022 niet minder dan (350) illegale websites gedetecteerd. ​ Gokverslaving wordt een nog groter maatschappelijk probleem, de hele sector belandt in de illegaliteit.

Bovendien is het erg waarschijnlijk dat de waslijst aan discriminaties die het KB bevat, door alle betrokken partijen juridisch zal aangevallen worden. ​ Het KB zal vermoedelijk de komende verkiezingsperiode niet eens overleven.

Daarenboven zien Belgische sportclubs cruciale inkomsten verdwijnen ten nadele van hun jeugdwerking en de internationale concurrentie.

En last but not least zien Belgische media eveneens cruciale inkomsten verdwijnen waardoor alle relevante sportwedstrijden achter de betaalmuur zullen komen, en/of niet langer kan worden geïnvesteerd in sportverslaggeving. ​

De oplossing:

Stop klassieke kansspelreclame & implementeer een ingrijpend auto-regulerend kader voor sponsoring

De Belgische mediaspelers werken een pakket aan zelfregulerende maatregelen uit met betrekking tot reclame voor de private kansspel operatoren.

Dit is het volledige overzicht van maatregelen die de Belgische media voorstellen in het kader van een gericht kanalisatie beleid:

Klassieke reclame wordt naar analogie met het initiatief van het kabinet van Van Quickenborne stopgezet.

Adverteren wordt dus beperkt tot alle bestaande formules van sponsoring en dit enkel met logo en baseline die niet rechtstreeks mag aanzetten tot spelen. De consument wordt dus naar het legaal aanbod geleid zonder dat de reclame de verslaving in de hand werkt.

Wij stellen voor een zelfregulerend kader te ontwikkelen met inhoudelijke regels en dit onder auspiciën van de kansspelcommissie in samenwerking met het Communicatie Centrum dat ook de JEP beheert.

2. Beperking van het tijdstip van uitzending en volume aan publiciteit:

2.1. Voor audiovisuele media wordt in het tijdslot van 20u tot 1u: per uur maximum één sponsorvermelding voorzien van 5 seconden voor een vergunde online kansspelaanbieder per uitzenduur.

2.2. in geval van een live uitzending van een wedstrijd door een omroep, in het uur voorafgaand aan de start en in het uur volgend op het einde van de wedstrijd die rechtstreeks wordt uitgezonden, per uur maximum twee sponsorvermeldingen van maximum 5 seconden voor een vergunde online kansspelaanbieder.

2.3. de sponsorvermeldiginen mogen niet tijdens live sportwedstrijden getoond worden en mogen zich niet richten op minderjarigen.

3. Enkel sponsorvermeldingen “met een beperkt intrusief karakter”: maximale duurtijd van 5 seconden voor audiovisuele media, kleinere formaten voor Online en Publishing:
​ Door het adverteren te beperken tot sponsorvermeldingen van maximaal 5 seconden (in audiovisuele media) betekent dit het volume van reclame wordt ingeperkt met 90% en dat heel wat advertentiemogelijkheden worden uitgesloten (zoals bijvoorbeeld klassieke reclame, product placement, telewinkelen, ...). ​ ​ Sponsorvermeldingen in Publishing media (dagbladen en magazines) en Online Media worden beperkt tot de kleinere formaten. In publishing media is het maximale formaat ½ pagina, in Online media worden de meest intrusieve formaten uitgesloten: ​ (Home Page) take-overs, Floor Ads en Overlayers.

4. Gepersonaliseerde reclame als oplossing

Gepersonaliseerde reclame is enkel toegestaan als jongeren, uitgesloten spelers of spelers die gedurende een lange periode niet meer hebben deelgenomen aan kansspelen worden uitgesloten. De bevoegde instanties kunnen een ​ onafhankelijke derde partij aanstellen die waakt over de anonimiteit en de permanente update van de EPIS-lijst. ​ De ervaring met derden onafhankelijke data-partijen en de vooruitstrevende technologie van data-matching maakt het mogelijk om de confidentialiteit van data maximaal te garanderen. ​ Op deze wijze kunnen risicodoelgroepen worden uitgesloten zonder dat deze gekend zijn bij de mediadragers.

5. Sensibiliseringscampagnes en waarschuwingsboodschappen ​

Elke sponsorvermelding van vergunde spelers zal een waarschuwingsboodschap bevatten. ​ Het kader hiervoor zal desgevallend in samenspraak met de Kansspelcommissie en het Communicatie Centrum worden opgesteld.

Daarenboven zijn de Belgische media bereid om 20% van de inkomsten uit die toegelaten reclame voor vergunde online kansspelen in mediawaarde te investeren in sensibiliseringscampagnes over de gevaren van overdadig spelen. ​ Ook deze zullen desgevallend samen met de kansspelcommissie worden uitgewerkt.

Anders dan een totaalverbod op reclame voor kansspelen kunnen deze maatregelen zeer snel worden ingevoerd in het kader van co-regulering. De Belgische media zullen dit kader verder uitwerken tot praktische richtlijnen in samenwerking met de Kansspelcommissie.

Ondertekenaars:

LA PRESSE.be is de overkoepelende organisatie van alle Belgische Franstalige en Duitstalige krantenuitgevers en vertegenwoordigt de volgende mediabedrijven: Editions de l’Avenir, Grenz-Echo, IPM Group, Mediafin, Rossel & Cie en Sud Presse.

Vlaamse Nieuwsmedia: Vlaamse Nieuwsmedia is de overkoepelende organisatie van alle Vlaamse krantenuitgevers en vertegenwoordigt volgende mediabedrijven: DPG Media, Mediafin en Mediahuis.

WE MEDIA: WE MEDIA is de Belgische federatie van pers- en magazine-uitgevers en vertegenwoordigt zo’n 180 uitgevers.

VIA: de Belgische Vereniging voor Audiovisuele Media.

Perscontact:

Gunter Huyghe, PR-consultant Bepublic Group,

gunter.huyghe@bepublicgroup.be, 0495 79 73 96

[^{1] Het valt op dat voor de cijfermatige onderbouw van de situatie in België verwezen wordt naar verouderde betwistbare internationale studies, terwijl eigen en meer recente studies van Sciensano over België slechts zeer selectief worden vermeld. Zo heeft Sciensano in 2022 gesteld dat er onder Belgische jongeren minder wordt gespeeld dan vroeger, terwijl Minister Van Quickenborne de indruk geeft dat het speelgedrag in die groep met 43% is gestegen. Het gemeten speelgedrag heeft trouwens niet alleen betrekking op de vergunde aanbieders maar ook bij de illegale aanbieders.}