Wereldtuberculosedag: een wereldwijde gezondheidscrisis met 1,25 miljoen doden per jaar

Volgens de Wereldgezondheidsorganisatie kregen in 2023 naar schatting 10,8 miljoen mensen tuberculose. Dat komt neer op 20 nieuwe diagnoses per minuut. Nog volgens de WHO krijgt een vierde van de getroffen personen geen correcte diagnose waardoor ze ook geen behandeling krijgen die hun leven kan redden. Nochtans kan een vroege diagnose, de toegang tot zorg en een correcte opvolging van de behandeling 88 procent van de patiënten genezen. Maar te vaak hebben te weinig mensen toegang tot de nodige medische infrastructuur. ​ 

Een dringende oproep tot actie ​ ​  

Damiaanactie is een niet-gouvernementele organisatie die zich inzet voor tuberculose, lepra en andere ziekten die de meest kwetsbare bevolkingsgroepen treffen. De organisatie ondersteunt de patiënten door te zorgen voor een snelle diagnose, een gepaste behandeling en socio-economische re-integratie. Damiaanactie draagt zo bij om verdere verspreiding van tuberculose tegen te houden en de levenskwaliteit van getroffen personen te verbeteren. ​ ​ ​ 

"Besparen op middelen in de strijd tegen tuberculose gaat veel mensenlevens kosten. Damiaanactie maakte de laatste vijf jaar de diagnose bij meer dan 1 miljoen mensen met de ziekte mogelijk, waardoor de verspreiding werd afgeremd en de sterftecijfers dalen in de 14 landen waar we actief zijn. Maar de besparingen die de federale overheid overweegt dreigen deze werking in gevaar te brengen en ons werk te niet te doen.” - Pascale Barnich, Algemeen Directeur van Damiaanactie”. ​ ​ ​ 

Alarmerende toename van antimicrobiële resistentie 

Damiaanactie waarschuwt ook voor antimicrobiële resistentie. Dat wil zeggen dat bacteriën evolueren en daardoor niet langer bestreden kunnen worden met medicatie die dat voorheen wel kon. Zo is multiresistente tuberculose een meer complexe vorm van de ziekte als gevolg van verkeerd gebruik of vroegtijdige stopzetting van antibiotica. Veel patiënten leven in armoede en hebben geen toegang tot gepaste zorg. Ze kiezen voor medicijnen van slechte kwaliteit die ze op de zwarte markt kopen. Er zijn ook patiënten die door gebrek aan de juiste informatie te vroeg stoppen met hun behandeling. Ze weten niet hoe belangrijk het is de volledige behandeling uit te nemen of ze nemen de tijd niet om voor zichzelf te zorgen omdat ze moeten werken om in hun levensonderhoud te voorzien. ​ ​ ​ 

Deze meer ernstige vorm van tuberculose is even besmettelijk, maar moeilijk te genezen en veel dodelijker dan medicijngevoelige tuberculose. Het is daarom van essentieel belang om de overdracht van multiresistente tuberculose een halt toe te roepen. ​ ​ 

"Wij kunnen niet effectief strijden tegen multiresistente tuberculose zonder de dieperliggende oorzaken aan te pakken: de bestaansonzekerheid, het gebrek aan gezondheidseducatie en de afwezigheid van toegang tot kwalitatieve medicijnen. Elke patiënt die geen toegang heeft tot een volledige en efficiënte behandeling, verspreidt ongewild een nog resistentere vorm van de ziekte. We moeten het risico van wereldwijde verspreiding van resistente stammen voorkomen. De enige duurzame oplossing is een ambitieuze en inclusieve volksgezondheidspolitiek” - Maarten Chys, verantwoordelijk voor internationale samenwerking bij Damiaanactie. ​ 

Multiresistende tuberculose nog dodelijker  

De huidige behandeling van tuberculose bestaat uit een combinatie van medicijnen die gedurende zes maanden genomen moeten worden. Een patiënt heeft 88 procent kans om te genezen als de behandeling correct gevolgd wordt. Voor multiresistente tuberculose ligt dat genezingspercentage veel lager met slechts 68 procent. ​ ​ 

Internationale samenwerking noodzakelijk 

Damiaanactie doet een dringende oproep om de internationale samenwerking te verstevigen, met als doel de tijdige diagnose van de ziekte te verzekeren en de toegang tot kwalitatieve gezondheidszorg te waarborgen. Het stellen van een juiste diagnose blijft een aanzienlijke uitdaging; snelle en nauwkeurige tests zijn essentieel om de specifieke stam van de ziekte correct te identificeren en zo een optimale behandeling te bieden. Naast haar veldwerk, zet Damiaanactie zich in voor onderzoek naar kortere en beter verdraagbare behandelingen. Deze behandelingen hebben minder bijwerkingen, waardoor patiënten hun therapie beter kunnen volhouden en de kans op genezing toeneemt.

In lijn met de Duurzame Ontwikkelingsdoelen (SDG's) die in 2015 door de Verenigde Naties zijn opgesteld, roept Damiaanactie op tot een wereldwijde inspanning om tegen 2030 een inclusieve en rechtvaardige samenleving te creëren. Een einde maken aan tuberculose vereist een holistische aanpak die internationale samenwerking combineert met lokaal aangepaste strategieën, afgestemd op de specifieke omstandigheden van elk land. ​ 

^{Wat is tuberculose?}  

^{Tuberculose is een infectieziekte veroorzaakt door de bacterie Mycobacterium tuberculosis. Deze bacteriën kunnen verschillende organen infecteren, maar staan er vooral om bekend de longen aan te tasten. Tuberculose verspreidt zich via de lucht, door middel van microdruppeltjes die in de lucht worden uitgestoten door een besmette persoon wanneer deze hoest, niest of praat. Een aanhoudende of productieve hoest, soms gepaard gaand met bloed, is een van de belangrijkste symptomen van tuberculose, vooral wanneer dit gepaard gaat met koorts, nachtelijk zweten, gewichtsverlies en/of vermoeidheid.}